Αγαπητές συμπατριώτισσες και αγαπητοί συμπατριώτες,
Περισσότερα από 1000 χρόνια γιορτάζουμε τη Γιορτή των Γραμμάτων και της Παιδείας.
Η λατρεία για τα γράμματα είναι αναπόσπαστο στοιχείο του πολιτισμού μας. Αυτή τη λατρεία τη βλέπουμε καθημερινά στις πράξεις όλων των γονέων, που θυσιάζουν τα πάντα για να μπορέσουν να δώσουν την πιο καλή μόρφωση στα παιδιά τους.
Με τη Γιορτή των Γραμμάτων επιβεβαιώνουμε την προσήλωση της κοινωνίας μας στην αρχή ότι η παιδεία αποτελεί το θεμέλιο λίθο του πολιτισμού και ότι από τη μόρφωση -μαζί με την εργασία- αντλούμε την αυτοπραγμάτωση, την ευτυχία και την ευημερία μας.
Όμως, πρέπει να υπογραμμίσω ότι αυτή δεν είναι μια μέρα με τυπικά επαναλαμβανόμενες φράσεις, όπως συχνά συμβαίνει σε άλλες γιορτές.
Αυτή είναι μια μέρα περισυλλογής για όσα συνδέονται με την παιδεία μας.
Είναι μια μέρα απολογισμού όλων των μελών της κοινωνίας γι’ αυτά που έκαναν μέχρι σήμερα για την παιδεία ή παρέλειψαν να κάνουν γι’ αυτήν.
Είναι μια μέρα που καλούμαστε να πούμε τι θα κάνουμε από εδώ και πέρα για να έχουν τα παιδιά μας την παιδεία που απαιτούν οι καιροί.
Εγώ δεν θα σας μιλήσω σαν να ήμουν ειδήμονας στα θέματα της εκπαίδευσης. Και πρέπει να πω εδώ, με όλη την ειλικρίνεια, ότι δεν είναι καλό να βγαίνει ο καθένας και να κάνει τον ειδήμονα σε τέτοια θέματα, έχοντας ως μοναδικό προσόν ότι κατέχει μια διακριτή θέση στην πολιτεία ή στην κοινωνία.
Αισθάνομαι, όμως, την ανάγκη και την υποχρέωση να μοιραστώ με όλους τους συμπολίτες μας τις σκέψεις μου για την παιδεία μας, την αγωνία μου και τις προσδοκίες μου. Να εκμυστηρευθώ αυτά που σκέφτομαι στις προσωπικές μου στιγμές και όταν βρίσκομαι σε άλλες χώρες, και να εξηγήσω γιατί δίνω τόσο μεγάλη σημασία και προσοχή στα θέματα της παιδείας και του πολιτισμού.
Πρέπει να σας πω ότι, όταν βρίσκομαι ανάμεσα στους ηγέτες των άλλων ευρωπαϊκών κρατών, ως Πρόεδρος μιας τόσο μικρής χώρας, έχω πολλούς λόγους για να είμαι υπερήφανος.
Ο λαός μας βίωσε βάρβαρη εισβολή, μακροχρόνια κατοχή και μαζική προσφυγιά, βίωσε διάφορες τραγωδίες στη σύντομη ιστορική διαδρομή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Συνηθίζω να λέω ότι η Κύπρος μισοκαταστράφηκε 2-3 φορές πριν δεχθεί το καίριο πλήγμα της εισβολής και κατοχής. Ζώντας δηλαδή τις πιο δύσκολες και δραματικές καταστάσεις, αυτός ο λαός με τη φιλοπονία του και την έφεσή του στην πρόοδο, κατάφερε στους τομείς της οικονομίας και της κοινωνικής συνοχής να οδηγήσει τη χώρα μας σε επίπεδα που δεν μπορούσαν να τα φανταστούν οι ξένοι όταν μας έβλεπαν στα προσφυγικά αντίσκηνα να θρηνούμε για την καταστροφή.
Έκδηλος είναι ο θαυμασμός των ξένων γι’ αυτές τις επιτυχίες και το μικρό οικονομικό θαύμα που έχουμε επιτελέσει. Ανάλογη είναι και η δική μου υπερηφάνεια για το λαό μας, γιατί όλα αυτά τα κατάφερε με το μόχθο του, τη δημιουργικότητά του και την επιμονή του. Και έδειξε έτσι για πόσο μεγάλα επιτεύγματα είναι ικανός.
Πρέπει, όμως, να σημειώσω, όχι για πρώτη φορά, πόσο άβολα νιώθω όταν διαπιστώνω ότι η ραγδαία οικονομική ανάπτυξη δεν συνοδεύτηκε από ανάλογη ανάπτυξη του πολιτισμού στην ευρεία του έννοια. Εδώ υπάρχει μια αναντιστοιχία, ένα κενό το οποίο πρέπει να εκμηδενίσουμε.
Πρέπει, επίσης, να ομολογήσω ότι νιώθω ιδιαίτερα άσχημα και αμήχανα όταν μου μιλούν για τη θέση στην οποία κατατάσσεται η Κύπρος μας στις εκπαιδευτικές επιδόσεις, όπως τουλάχιστον την παρουσιάζουν οι διεθνείς έρευνες.
Κατατάσσεται, όπως είναι γνωστό, στην τελευταία θέση των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα μαθηματικά, στην τελευταία θέση στις φυσικές επιστήμες, στην τελευταία θέση στη γλώσσα.
Όλοι οι ειδήμονες και όλοι οι διεθνείς οργανισμοί συμφωνούν ότι, στο σημερινό κόσμο, τέτοιας μορφής και τέτοιου βαθμού αποτυχία στην εκπαίδευση αποτελεί πραγματική ωρολογιακή βόμβα στο μέλλον μιας χώρας.
Θέλω, λοιπόν, να το πω καθαρά ότι δεν υπάρχει και δεν είναι αποδεκτή καμιά δικαιολογία για την κατάσταση αυτή.
Και είμαι βέβαιος ότι μοιράζομαι με όλους σας τη μοναδική άποψη που επιτρέπεται να έχουμε στο ζήτημα αυτό: «Αυτή δεν είναι η θέση που μας αξίζει, αυτή δεν είναι η θέση που μας ανήκει, αυτό δεν είναι το μέλλον που θέλουμε για τα παιδιά μας και για την πατρίδα μας».
Με την άποψή μου αυτή δεν υποτιμώ κανέναν άλλο λαό. Έχω λόγους που λέω «δεν μας αξίζει και δεν μας ανήκει».
Οι λόγοι είναι ότι είμαστε:
-η χώρα με τις υψηλότερες δημόσιες και τις υψηλότερες ιδιωτικές δαπάνες για την εκπαίδευση,
-η χώρα με τους πιο καλά καταρτισμένους επιστημονικά εκπαιδευτικούς,
-η χώρα με τους μαθητές και τις μαθήτριες που δουλεύουν περισσότερο από όλους τους συνομήλικούς τους στην Ευρώπη,
-η χώρα με τους γονείς που κάνουν τις περισσότερες θυσίες για τη μόρφωση των παιδιών τους.
Με όλα αυτά ως δεδομένα, είμαι βέβαιος ότι εκφράζω την επιθυμία όλων των πολιτών όταν δηλώνω:
«Αυτή η αρνητική κατάσταση πρέπει να αλλάξει χωρίς χρονοτριβή».
Αυτό το στόχο έρχεται να υπηρετήσει η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που ξεκινήσαμε.
Και επειδή δεν θέλω να παραμένει η παραμικρή σκιά, τονίζω ότι μόνο αυτό το στόχο έρχεται να υπηρετήσει η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.
Οποιοσδήποτε διατυπώνει διαφορετικούς ισχυρισμούς σχετικά με τις προθέσεις μας και τους σκοπούς της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης είναι εκτός τόπου και χρόνου, και, δυστυχώς, αποπροσανατολίζει από την πραγματική αποστολή, στην οποία πρέπει να συστρατευτούμε ανιδιοτελώς όλοι και όλες, ανεξάρτητα από οποιεσδήποτε διαφορές έχουμε σε άλλους τομείς της κοινωνικής και πολιτικής ζωής.
Επειδή πολλά λέγονται για το μάθημα της Ιστορίας, δηλώνω ευθαρσώς: η αντιπαράθεση για τα βιβλία της Ιστορίας πρέπει αμέσως να τερματιστεί. Δεν γίνεται να συντηρείται αυτή η συζήτηση που, ουσιαστικά, δεν έχει κανένα αντικείμενο. Το μάθημα και τα βιβλία της Ιστορίας θα εξεταστούν στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης από επιτροπή ειδικών επιστημόνων. Τα όποια πορίσματα και αποτελέσματα για αλλαγές από την εργασία αυτής της ειδικής επιτροπής θα αποτελέσουν αντικείμενο διαλόγου και συζήτησης. Μετά από αυτό θα ληφθούν αποφάσεις. Τούτη την ώρα, όμως, προτεραιότητά μας είναι η υλοποίηση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης ως σύνολο. Την έχει ανάγκη ο τόπος. Την έχει ανάγκη η κοινωνία μας.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν έχουμε την πολυτέλεια για αψιμαχίες και μικροκομματικές συγκρούσεις στα θέματα της παιδείας, γιατί δεν είναι μόνο η ευημερία μας που εξαρτάται από αυτήν, είναι η ίδια η επιβίωσή μας.
Κοιτάζοντας το χρόνο που πέρασε διαπιστώνω, με ικανοποίηση, ότι έγιναν πολλά προς την κατεύθυνση που απαιτούν οι καιροί και οι ανάγκες της χώρας μας.
Οι επιτροπές που διορίστηκαν ξεκίνησαν και προχωρούν συστηματικά, και αποτελεί πανηγυρική αναγνώριση της δουλειάς τους η εξαιρετική προθυμία των πιο σημαντικών επιστημονικών προσωπικοτήτων της Κύπρου και της Ελλάδας να συνεισφέρουν κι αυτοί στο εγχείρημα της μεταρρύθμισης.
Χαίρομαι που διαπιστώνω ότι το δημοκρατικό και ανθρώπινο σχολείο που οραματιστήκαμε και επαγγελθήκαμε άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά.
Θέλω να πω σε όλους τους γονείς:
-με την εφαρμογή της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης τα παιδιά μας δεν θα βρεθούν απροετοίμαστα στο δύσκολο κόσμο που έχει διαμορφωθεί, αλλά θα έχουν όλα τα προσόντα που απαιτούνται για να είναι πετυχημένα και ευτυχισμένα.
Θέλω να πω σε όλους τους μαθητές και όλες τις μαθήτριες:
-σήμερα το σχολείο αποτελεί την κύρια πηγή των διενέξεών σας μέσα στην οικογένεια. Σας κλέβει την παιδικότητα και τη νεότητα, καταπιέζει τον αυθορμητισμό και τη δημιουργικότητά σας, σας οδηγεί και σας παραδίδει στον Μολώχ της παραπαιδείας. Με την εφαρμογή της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης θέλουμε αυτές τις καταστάσεις να τις γνωρίζουν οι μαθητές και οι μαθήτριες μόνο από τα βιβλία της Ιστορίας.
Θέλω να πω σε όλους τους πολίτες:
-υπάρχει μεγάλη αδικία και ανισότητα στον κόσμο. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στους ανθρώπους με αναπηρίες, στους ανθρώπους από ένα κοινωνικό περιβάλλον στέρησης, στους μετανάστες και στις μετανάστριες. Δεν θέλουμε όμως οι αδικίες της κοινωνίας να αντικατοπτρίζονται μέσα στο σχολείο και να οδηγούν παιδιά με τέτοια χαρακτηριστικά σε σχολική αποτυχία. Θέλουμε όλα τα παιδιά να διδάσκονται μαζί και να επιτυγχάνουν όλα τους εκπαιδευτικούς στόχους με τη βοήθεια ενός κατάλληλα διαμορφωμένου αναλυτικού προγράμματος και ενός ανάλογου σχολικού περιβάλλοντος.
Θέλω, τέλος, να πω σε όλους τους εκπαιδευτικούς:
-το μέλλον της νέας γενιάς και το μέλλον της πατρίδας μας εξαρτάται από τη δική σας δραστήρια συμμετοχή στο εγχείρημα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Εκφράζω την εμπιστοσύνη μου στον παιδαγωγικό πατριωτισμό σας.
Φίλες και φίλοι,
Δεν ξέχασα σε ποιους είναι αφιερωμένη η Γιορτή των Γραμμάτων και δεν παραβλέπω πόσες από τις σημερινές μας προσεγγίσεις στα θέματα της παιδείας έλκουν την καταγωγή τους από τους δικούς τους προβληματισμούς τον 4ο αιώνα.
«Μετά τέρψεως» πρέπει να γίνεται η διδασκαλία, σύμφωνα με τον Μεγάλο Βασίλειο, και εμείς σήμερα επαγγελλόμαστε ένα σχολείο όπου τα παιδιά έχουν δικαίωμα όχι μόνο στη γνώση, αλλά και στη χαρά.
«Η παιδεία είναι το πρώτον αγαθόν, από τα αγαθά τα οποία έχομεν», τονίζει ο Γρηγόριος ο Θεολόγος στον επιτάφιο λόγο του προς τον Μεγάλο Βασίλειο, και συνεχίζει απαντώντας σε τάσεις που υπήρχαν τότε και υπάρχουν και τώρα: «όχι μόνον αυτή η ευγενεστέρα και η ιδική μας (δηλαδή η χριστιανική), αλλά και η εκ των έξω (δηλαδή η κοσμική γνώση)» αποτελεί αγαθό που πρέπει να διδάσκεται.
Για να αποκρούσει λίγο αργότερα με ακόμη πιο δραστικά λόγια όλους όσοι επιχειρούν να λογοκρίνουν τη γνώση που καλούμαστε να δώσουμε στα σχολεία χαρακτηρίζοντας «αμαθείς και αμόρφωτους τους έχοντας αυτήν την αντίληψιν».
Σαφής και καθαρός λόγος.
Όπως προσπαθούμε να είναι και ο δικός μας λόγος, και όπως επιθυμούμε να είναι και ο λόγος όλων όσοι διατυπώνουν απόψεις για τα θέματα της παιδείας μας.
Περισσότερα από 1000 χρόνια γιορτάζουμε τη Γιορτή των Γραμμάτων και της Παιδείας.
Η λατρεία για τα γράμματα είναι αναπόσπαστο στοιχείο του πολιτισμού μας. Αυτή τη λατρεία τη βλέπουμε καθημερινά στις πράξεις όλων των γονέων, που θυσιάζουν τα πάντα για να μπορέσουν να δώσουν την πιο καλή μόρφωση στα παιδιά τους.
Με τη Γιορτή των Γραμμάτων επιβεβαιώνουμε την προσήλωση της κοινωνίας μας στην αρχή ότι η παιδεία αποτελεί το θεμέλιο λίθο του πολιτισμού και ότι από τη μόρφωση -μαζί με την εργασία- αντλούμε την αυτοπραγμάτωση, την ευτυχία και την ευημερία μας.
Όμως, πρέπει να υπογραμμίσω ότι αυτή δεν είναι μια μέρα με τυπικά επαναλαμβανόμενες φράσεις, όπως συχνά συμβαίνει σε άλλες γιορτές.
Αυτή είναι μια μέρα περισυλλογής για όσα συνδέονται με την παιδεία μας.
Είναι μια μέρα απολογισμού όλων των μελών της κοινωνίας γι’ αυτά που έκαναν μέχρι σήμερα για την παιδεία ή παρέλειψαν να κάνουν γι’ αυτήν.
Είναι μια μέρα που καλούμαστε να πούμε τι θα κάνουμε από εδώ και πέρα για να έχουν τα παιδιά μας την παιδεία που απαιτούν οι καιροί.
Εγώ δεν θα σας μιλήσω σαν να ήμουν ειδήμονας στα θέματα της εκπαίδευσης. Και πρέπει να πω εδώ, με όλη την ειλικρίνεια, ότι δεν είναι καλό να βγαίνει ο καθένας και να κάνει τον ειδήμονα σε τέτοια θέματα, έχοντας ως μοναδικό προσόν ότι κατέχει μια διακριτή θέση στην πολιτεία ή στην κοινωνία.
Αισθάνομαι, όμως, την ανάγκη και την υποχρέωση να μοιραστώ με όλους τους συμπολίτες μας τις σκέψεις μου για την παιδεία μας, την αγωνία μου και τις προσδοκίες μου. Να εκμυστηρευθώ αυτά που σκέφτομαι στις προσωπικές μου στιγμές και όταν βρίσκομαι σε άλλες χώρες, και να εξηγήσω γιατί δίνω τόσο μεγάλη σημασία και προσοχή στα θέματα της παιδείας και του πολιτισμού.
Πρέπει να σας πω ότι, όταν βρίσκομαι ανάμεσα στους ηγέτες των άλλων ευρωπαϊκών κρατών, ως Πρόεδρος μιας τόσο μικρής χώρας, έχω πολλούς λόγους για να είμαι υπερήφανος.
Ο λαός μας βίωσε βάρβαρη εισβολή, μακροχρόνια κατοχή και μαζική προσφυγιά, βίωσε διάφορες τραγωδίες στη σύντομη ιστορική διαδρομή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Συνηθίζω να λέω ότι η Κύπρος μισοκαταστράφηκε 2-3 φορές πριν δεχθεί το καίριο πλήγμα της εισβολής και κατοχής. Ζώντας δηλαδή τις πιο δύσκολες και δραματικές καταστάσεις, αυτός ο λαός με τη φιλοπονία του και την έφεσή του στην πρόοδο, κατάφερε στους τομείς της οικονομίας και της κοινωνικής συνοχής να οδηγήσει τη χώρα μας σε επίπεδα που δεν μπορούσαν να τα φανταστούν οι ξένοι όταν μας έβλεπαν στα προσφυγικά αντίσκηνα να θρηνούμε για την καταστροφή.
Έκδηλος είναι ο θαυμασμός των ξένων γι’ αυτές τις επιτυχίες και το μικρό οικονομικό θαύμα που έχουμε επιτελέσει. Ανάλογη είναι και η δική μου υπερηφάνεια για το λαό μας, γιατί όλα αυτά τα κατάφερε με το μόχθο του, τη δημιουργικότητά του και την επιμονή του. Και έδειξε έτσι για πόσο μεγάλα επιτεύγματα είναι ικανός.
Πρέπει, όμως, να σημειώσω, όχι για πρώτη φορά, πόσο άβολα νιώθω όταν διαπιστώνω ότι η ραγδαία οικονομική ανάπτυξη δεν συνοδεύτηκε από ανάλογη ανάπτυξη του πολιτισμού στην ευρεία του έννοια. Εδώ υπάρχει μια αναντιστοιχία, ένα κενό το οποίο πρέπει να εκμηδενίσουμε.
Πρέπει, επίσης, να ομολογήσω ότι νιώθω ιδιαίτερα άσχημα και αμήχανα όταν μου μιλούν για τη θέση στην οποία κατατάσσεται η Κύπρος μας στις εκπαιδευτικές επιδόσεις, όπως τουλάχιστον την παρουσιάζουν οι διεθνείς έρευνες.
Κατατάσσεται, όπως είναι γνωστό, στην τελευταία θέση των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα μαθηματικά, στην τελευταία θέση στις φυσικές επιστήμες, στην τελευταία θέση στη γλώσσα.
Όλοι οι ειδήμονες και όλοι οι διεθνείς οργανισμοί συμφωνούν ότι, στο σημερινό κόσμο, τέτοιας μορφής και τέτοιου βαθμού αποτυχία στην εκπαίδευση αποτελεί πραγματική ωρολογιακή βόμβα στο μέλλον μιας χώρας.
Θέλω, λοιπόν, να το πω καθαρά ότι δεν υπάρχει και δεν είναι αποδεκτή καμιά δικαιολογία για την κατάσταση αυτή.
Και είμαι βέβαιος ότι μοιράζομαι με όλους σας τη μοναδική άποψη που επιτρέπεται να έχουμε στο ζήτημα αυτό: «Αυτή δεν είναι η θέση που μας αξίζει, αυτή δεν είναι η θέση που μας ανήκει, αυτό δεν είναι το μέλλον που θέλουμε για τα παιδιά μας και για την πατρίδα μας».
Με την άποψή μου αυτή δεν υποτιμώ κανέναν άλλο λαό. Έχω λόγους που λέω «δεν μας αξίζει και δεν μας ανήκει».
Οι λόγοι είναι ότι είμαστε:
-η χώρα με τις υψηλότερες δημόσιες και τις υψηλότερες ιδιωτικές δαπάνες για την εκπαίδευση,
-η χώρα με τους πιο καλά καταρτισμένους επιστημονικά εκπαιδευτικούς,
-η χώρα με τους μαθητές και τις μαθήτριες που δουλεύουν περισσότερο από όλους τους συνομήλικούς τους στην Ευρώπη,
-η χώρα με τους γονείς που κάνουν τις περισσότερες θυσίες για τη μόρφωση των παιδιών τους.
Με όλα αυτά ως δεδομένα, είμαι βέβαιος ότι εκφράζω την επιθυμία όλων των πολιτών όταν δηλώνω:
«Αυτή η αρνητική κατάσταση πρέπει να αλλάξει χωρίς χρονοτριβή».
Αυτό το στόχο έρχεται να υπηρετήσει η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που ξεκινήσαμε.
Και επειδή δεν θέλω να παραμένει η παραμικρή σκιά, τονίζω ότι μόνο αυτό το στόχο έρχεται να υπηρετήσει η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.
Οποιοσδήποτε διατυπώνει διαφορετικούς ισχυρισμούς σχετικά με τις προθέσεις μας και τους σκοπούς της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης είναι εκτός τόπου και χρόνου, και, δυστυχώς, αποπροσανατολίζει από την πραγματική αποστολή, στην οποία πρέπει να συστρατευτούμε ανιδιοτελώς όλοι και όλες, ανεξάρτητα από οποιεσδήποτε διαφορές έχουμε σε άλλους τομείς της κοινωνικής και πολιτικής ζωής.
Επειδή πολλά λέγονται για το μάθημα της Ιστορίας, δηλώνω ευθαρσώς: η αντιπαράθεση για τα βιβλία της Ιστορίας πρέπει αμέσως να τερματιστεί. Δεν γίνεται να συντηρείται αυτή η συζήτηση που, ουσιαστικά, δεν έχει κανένα αντικείμενο. Το μάθημα και τα βιβλία της Ιστορίας θα εξεταστούν στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης από επιτροπή ειδικών επιστημόνων. Τα όποια πορίσματα και αποτελέσματα για αλλαγές από την εργασία αυτής της ειδικής επιτροπής θα αποτελέσουν αντικείμενο διαλόγου και συζήτησης. Μετά από αυτό θα ληφθούν αποφάσεις. Τούτη την ώρα, όμως, προτεραιότητά μας είναι η υλοποίηση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης ως σύνολο. Την έχει ανάγκη ο τόπος. Την έχει ανάγκη η κοινωνία μας.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν έχουμε την πολυτέλεια για αψιμαχίες και μικροκομματικές συγκρούσεις στα θέματα της παιδείας, γιατί δεν είναι μόνο η ευημερία μας που εξαρτάται από αυτήν, είναι η ίδια η επιβίωσή μας.
Κοιτάζοντας το χρόνο που πέρασε διαπιστώνω, με ικανοποίηση, ότι έγιναν πολλά προς την κατεύθυνση που απαιτούν οι καιροί και οι ανάγκες της χώρας μας.
Οι επιτροπές που διορίστηκαν ξεκίνησαν και προχωρούν συστηματικά, και αποτελεί πανηγυρική αναγνώριση της δουλειάς τους η εξαιρετική προθυμία των πιο σημαντικών επιστημονικών προσωπικοτήτων της Κύπρου και της Ελλάδας να συνεισφέρουν κι αυτοί στο εγχείρημα της μεταρρύθμισης.
Χαίρομαι που διαπιστώνω ότι το δημοκρατικό και ανθρώπινο σχολείο που οραματιστήκαμε και επαγγελθήκαμε άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά.
Θέλω να πω σε όλους τους γονείς:
-με την εφαρμογή της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης τα παιδιά μας δεν θα βρεθούν απροετοίμαστα στο δύσκολο κόσμο που έχει διαμορφωθεί, αλλά θα έχουν όλα τα προσόντα που απαιτούνται για να είναι πετυχημένα και ευτυχισμένα.
Θέλω να πω σε όλους τους μαθητές και όλες τις μαθήτριες:
-σήμερα το σχολείο αποτελεί την κύρια πηγή των διενέξεών σας μέσα στην οικογένεια. Σας κλέβει την παιδικότητα και τη νεότητα, καταπιέζει τον αυθορμητισμό και τη δημιουργικότητά σας, σας οδηγεί και σας παραδίδει στον Μολώχ της παραπαιδείας. Με την εφαρμογή της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης θέλουμε αυτές τις καταστάσεις να τις γνωρίζουν οι μαθητές και οι μαθήτριες μόνο από τα βιβλία της Ιστορίας.
Θέλω να πω σε όλους τους πολίτες:
-υπάρχει μεγάλη αδικία και ανισότητα στον κόσμο. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στους ανθρώπους με αναπηρίες, στους ανθρώπους από ένα κοινωνικό περιβάλλον στέρησης, στους μετανάστες και στις μετανάστριες. Δεν θέλουμε όμως οι αδικίες της κοινωνίας να αντικατοπτρίζονται μέσα στο σχολείο και να οδηγούν παιδιά με τέτοια χαρακτηριστικά σε σχολική αποτυχία. Θέλουμε όλα τα παιδιά να διδάσκονται μαζί και να επιτυγχάνουν όλα τους εκπαιδευτικούς στόχους με τη βοήθεια ενός κατάλληλα διαμορφωμένου αναλυτικού προγράμματος και ενός ανάλογου σχολικού περιβάλλοντος.
Θέλω, τέλος, να πω σε όλους τους εκπαιδευτικούς:
-το μέλλον της νέας γενιάς και το μέλλον της πατρίδας μας εξαρτάται από τη δική σας δραστήρια συμμετοχή στο εγχείρημα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Εκφράζω την εμπιστοσύνη μου στον παιδαγωγικό πατριωτισμό σας.
Φίλες και φίλοι,
Δεν ξέχασα σε ποιους είναι αφιερωμένη η Γιορτή των Γραμμάτων και δεν παραβλέπω πόσες από τις σημερινές μας προσεγγίσεις στα θέματα της παιδείας έλκουν την καταγωγή τους από τους δικούς τους προβληματισμούς τον 4ο αιώνα.
«Μετά τέρψεως» πρέπει να γίνεται η διδασκαλία, σύμφωνα με τον Μεγάλο Βασίλειο, και εμείς σήμερα επαγγελλόμαστε ένα σχολείο όπου τα παιδιά έχουν δικαίωμα όχι μόνο στη γνώση, αλλά και στη χαρά.
«Η παιδεία είναι το πρώτον αγαθόν, από τα αγαθά τα οποία έχομεν», τονίζει ο Γρηγόριος ο Θεολόγος στον επιτάφιο λόγο του προς τον Μεγάλο Βασίλειο, και συνεχίζει απαντώντας σε τάσεις που υπήρχαν τότε και υπάρχουν και τώρα: «όχι μόνον αυτή η ευγενεστέρα και η ιδική μας (δηλαδή η χριστιανική), αλλά και η εκ των έξω (δηλαδή η κοσμική γνώση)» αποτελεί αγαθό που πρέπει να διδάσκεται.
Για να αποκρούσει λίγο αργότερα με ακόμη πιο δραστικά λόγια όλους όσοι επιχειρούν να λογοκρίνουν τη γνώση που καλούμαστε να δώσουμε στα σχολεία χαρακτηρίζοντας «αμαθείς και αμόρφωτους τους έχοντας αυτήν την αντίληψιν».
Σαφής και καθαρός λόγος.
Όπως προσπαθούμε να είναι και ο δικός μας λόγος, και όπως επιθυμούμε να είναι και ο λόγος όλων όσοι διατυπώνουν απόψεις για τα θέματα της παιδείας μας.