Έχω διαβάσει με έκπληξη το άρθρο της πρώην Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού, κ. Κλαίρης Αγγελίδου, στη «Σημερινή» της 8ης Απριλίου 2009, ως απάντηση του δικού μου άρθρου στο «Φιλελεύθερο» της 3ης Απριλίου 2009 με τίτλο: «Πώς γράφεται τελικά η Ιστορία;», στο οποίο ελλείψει αντεπιχειρημάτων αρκέστηκε σε χαρακτηρισμούς.
Με αποκάλεσε «νεοφανή αμύντορα» για τα όσα έχω γράψει. Το ότι είμαι νεοφανής κ. Αγγελίδου, δε σημαίνει πως δεν μπορώ να εκφράσω την άποψή μου, όπως κάνετε κι εσείς βέβαια, κι εδώ είναι το μεγαλείο της δημοκρατίας… Να μπορεί ακόμη κι ένας νεοφανής να εκφράζει ελεύθερα την άποψή του. Κι ας μην ξεχνάμε πως κάποτε ήσασταν κι εσείς νεοφανής αμύντορας.
Στο άρθρο σας αναφέρεστε ότι ήσασταν τριάντα πέντε χρόνια δασκάλα και δε χρειάζεστε υποδείξεις για το πώς θα γραφτεί η ιστορία. Το ότι κάποιος είναι τόσα χρόνια εκπαιδευτικός δε σημαίνει ότι παίρνει το αλάθητο και ότι όλοι οι νεότεροι εκπαιδευτικοί δεν μπορούν να εκφράσουν την άποψή τους.
Τονίζετε, κατόπιν, ότι ούτε εγώ ούτε ο πιο επιτήδειος παραχαράκτης μπορεί να ξεγράψει την Ιστορία, η οποία γράφτηκε με αίμα, και αναφέρεστε στην πρόσφατη ιστορία του Έθνους μας, παίρνοντας πάλι επιλεκτικά τις ημερομηνίες (1821, 1940, 1955, την Τουρκανταρσία του 1963 και την εισβολή του Αττίλα το 1974). Προσθέτετε πως ακόμη και η Οκτωβριανή Επανάσταση, που ειρωνικά ελπίζετε να τη γνωρίζω, γράφτηκε κι αυτή με αίμα.
Δεν αμφιβάλλει κανείς κ. Αγγελίδου πως όσα γεγονότα έχετε αναφέρει, ακόμη και τα γεγονότα που σκόπιμα δεν έχετε αναφέρει, έχουν γραφτεί με αίμα είτε δικό μας είτε άλλων. Δεν καταλάβατε, όμως, ή δε θέλετε να καταλάβετε το άρθρο μου. Στο άρθρο μου αναφέρθηκα πως η Ιστορία, αποτυπωμένη σε ένα σχολικό εγχειρίδιο, δεν πρέπει να διαπνέεται από εθνικιστικά στοιχεία και ούτε να είναι σημείο εκμετάλλευσης από κάποιους για να φανατίσουν το ανώνυμο πλήθος, με την προτροπή να χύσουν περισσότερο αίμα στο μέλλον. Η Ιστορία είναι ένας ατέλειωτος διάλογος ανάμεσα στο παρόν και στο παρελθόν. Και η σημερινή κοινωνία οφείλει να επαναδιατυπώσει την ιστορία της για το παρελθόν. Το παρελθόν αυτό υφίσταται ένα μέλλον που συνιστά αναπόσπαστο και σημαντικό κομμάτι της Ιστορίας. Το μέλλον θα γεννηθεί από τους καρπούς ενός παρόντος, που δε διαπνέεται από φανατισμό και «αίματα», ώστε να εξασφαλιστεί η επιβίωση των γενιών που έπονται. Οι γενιές που έπονται θέλουν να ζήσουν μέσα σε ένα ειρηνικό περιβάλλον κι εδώ είναι το σημείο σεβασμού προς τους νέους.
Λέτε πως δυστυχώς δε σέβομαι τους νέους, κι εγώ και οι ομοϊδεάτες μου, θέλουμε τους νέους ξενέρωτους, χωρίς πιστεύω, χωρίς οράματα και αυτεπίγνωση, χωρίς ιστορικό παρελθόν για να είναι ευκολότερη λεία για εμάς. Προσθέτετε, ακόμη, πως είμαι ανιστόρητος, αν και είμαι δάσκαλος. Δεν επαίρομαι κ. Αγγελίδου πως γνωρίζω όλη την Ιστορία. Δε σημαίνει πως όποιος είναι δάσκαλος γνωρίζει τα πάντα κι έχει το αλάθητο. Οι απόψεις αυτές για εκπαιδευτικούς με αλάθητο ανήκουν πλέον στην Ιστορία της Παιδαγωγικής. Επιτρέψετε μου, όμως, επειδή είμαι νέος δάσκαλος, να σέβομαι τον ίδιο μου τον εαυτό, να μην είμαι ξενέρωτος, να έχω πιστεύω τα οποία και εκφράζω, να έχω οράματα για μια Κύπρο όπου όλοι οι πολίτες της θα ζουν ειρηνικά και να μην αποτελώ λεία κανενός. Αντίθετα, εύκολη λεία αποτελούν οι νέοι οι οποίοι φανατίζονται για να χύσουν «αίμα» κι αυτό το απέδειξε ουκ ολίγες φορές τόσο η Παγκόσμια Ιστορία όσο και η δική μας.
Στη συνέχεια για να δείξετε τον εκδημοκρατισμό που υπήρξε επί υπουργεία σας με παραπέμπετε σε διαβεβαίωση από τους δεκάδες ομοϊδεάτες μου, υπαλλήλους του Υπουργείου, οι οποίοι για πρώτη φορά ανέπνεαν «αέρα ελευθερίας». Από πότε κ. Αγγελίδου ο εκάστοτε Υπουργός χωρίζει τους υπαλλήλους του σε ομοϊδεάτες «μου» και «σας»; Επίσης , παραδέχεστε εμμέσως πλην σαφώς πως κάποιοι υπάλληλοι του Υπουργείου δεν τυγχάνουν της ίδιας μεταχείρισης με τους υπόλοιπους.
Τέλος, αναφέρεστε στην ερμηνεία που έχω δώσει για το ποίημα τού Παντελή Μηχανικού: «Ο Ονήσιλος» και τονίζετε πως είναι δυστυχώς λανθασμένη. Αμέσως, θυμήθηκα τον παλιό μου δάσκαλο όταν με ρωτούσε με την περίφημη φράση «Τι ήθελε να πει ο ποιητής;» και περίμενε να απαντήσω αυτό που ήθελε να ακούσει. Κανείς αναγνώστης, κ. Αγγελίδου, όσο «επαρκής» κι αν είναι, δεν μπορεί να αντιληφθεί το σύνολο των νοημάτων που δυνητικά βρίσκεται σε ένα ποίημα. Οι αναγνώστες, όμως, είναι διαφορετικοί μεταξύ τους και επομένως θεωρητικά μπορούμε να έχουμε τόσες ερμηνείες, όσες και οι αναγνώστες. Γι’ αυτό θεωρώ και τη δική σας ερμηνεία σωστή μολονότι θεωρείται τη δική μου λανθασμένη. Πρέπει, όμως, να μη γίνεται επιλεκτική χρήση στίχων, και κατ΄ επέκταση ιστορικών γεγονότων, για να δοθεί η ερμηνεία τους, αλλά να ερμηνεύονται τόσο οι στίχοι ενός ποιήματος στην ολότητά του όσο και όλα τα ιστορικά γεγονότα και οι σχέσεις συνάφειάς τους. Τότε μόνο θα δημιουργήσουμε άτομα με κριτική σκέψη και αναστοχαστική διαχείριση της γνώσης, που είναι μια ικανότητα που πρέπει να διαθέτουν οι σύγχρονοι άνθρωποι, όπως τονίζεται μέσα στην πρόταση για τα Νέα Αναλυτικά Προγράμματα. Τότε και μόνο τότε, κ. Αγγελίδου, οι νέοι μας θα σέβονται τον εαυτό τους και δε θα αποτελούν εύκολη λεία για κανένα…

Μάριος Στυλιανού
Πρόεδρος Προοδευτικής Κίνησης Δασκάλων και Νηπιαγωγών Λάρνακας