Σε πρόσφατη τηλεοπτική εκπομπή έχει αναφερθεί από τον πρόεδρο της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής πως δεν έχει γίνει τίποτα όσον αφορά την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και πιο συγκεκριμένα πως «είναι στάσιμη». Οι απαξιωτικές αυτές δηλώσεις καταρρίπτονται μόνο αν δούμε τη δουλειά των ομάδων εργασίας στην αναμόρφωση των νέων αναλυτικών προγραμμάτων.

Έχουν εργαστεί εκατοντάδες εκπαιδευτικοί και δεκάδες ακαδημαϊκοί σε λιγότερο από δύο χρόνια, με γνώμονα το δημοκρατικό και ανθρώπινο σχολείο, που αποτέλεσε το μεγάλο στόχο του Μανιφέστου της Επιτροπής για την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση, για την παιδεία που αξίζει ο τόπος μας. Οι ακαδημαϊκοί και οι εκπαιδευτικοί είχαν διαπιστώσει ότι το υφιστάμενο αναλυτικό πρόγραμμα δεν περιελάμβανε τίποτα περισσότερο από απλή παράθεση περιεχομένου. Ούτε καν αναφορά σε «ικανότητες-κλειδιά» σε κάθε αντικείμενο δεν περιελάμβανε. Έτσι, οι επιτροπές των διαφόρων αντικειμένων στηρίχθηκαν στις βασικές αρχές, όπως ορίστηκαν από την Επιτροπή των Αναλυτικών Προγραμμάτων, για τη διαμόρφωση ανθρώπων που να κατέχουν ένα συνεκτικό και επαρκές σώμα γνώσεων, που να αναπτύσσουν στάσεις και συμπεριφορές που απαρτίζουν τη σύγχρονη δημοκρατική πολιτότητα και να καλλιεργούν όλες τις ικανότητες-κλειδιά που απαιτούνται στην κοινωνία του 21ου αιώνα.

Οι επιτροπές αυτές πρόσφεραν αφιλοκερδώς τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους στην προσπάθεια αυτή. Μελέτησαν δεκάδες αναλυτικά προγράμματα άλλων χωρών κι έδωσαν στη δημοσιότητα λεπτομερείς προτάσεις για κάθε γνωστικό αντικείμενο κι έναν τόμο που αποτελεί σύνοψη αυτών των προτάσεων. Οι λεπτομερείς προτάσεις είναι πολυσέλιδα κείμενα, στα οποία οι επιτροπές παρουσιάζουν όλα όσα θεωρούν ότι πρέπει να μάθουν τα παιδιά στο σχολείο, ώστε να έχουν όλη τη μόρφωση που χρειάζονται σε κάθε επιστημονικό και κοινωνικό τομέα. Ο συνοπτικός τόμος παρουσιάζει τις προτάσεις σε μορφή ενός ενιαίου αναλυτικού προγράμματος. Ο συνοπτικός τόμος αποτέλεσε τη βάση για δημόσια διαβούλευση που διήρκησε μέχρι τις 30 Απριλίου. Στη διαβούλευση αυτή κατέθεσαν τις απόψεις τους τα πολιτικά κόμματα, οι εκπαιδευτικές οργανώσεις, οι σύνδεσμοι γονέων και πάρα πολλοί απλοί πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσα από το διαδίκτυο, αφού όλα τα κείμενα είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας.

Οι προτάσεις αυτές χαιρετίστηκαν και δέχθηκαν ευμενή σχόλια από όλα τα σύνολα της κοινωνίας, τονίζοντας πως μέσα από τη συγγραφή Νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων θα επιτευχθούν οι στόχοι ενός σύγχρονου εκπαιδευτικού συστήματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα των νέων αναλυτικών προγραμμάτων είναι το πρόγραμμα σπουδών των Φυσικών Επιστημών, στο οποίο αναφέρονται οι βασικοί άξονες (γνωστικό και αξιακό περιεχόμενο, δεξιότητες), οι θεματικές περιοχές και οι δείκτες επιτυχίας για κάθε τάξη.

Παράλληλα, ξεκίνησε τον περασμένο Μάρτιο η επιμόρφωση των μάχιμων εκπαιδευτικών που συμμετείχαν στις Επιτροπές Διαμόρφωσης των διαφόρων Προγραμμάτων Σπουδών και τελείωσε στις αρχές Ιουνίου, με άξονες τη διδακτική του κάθε αντικειμένου και το σχεδιασμό θεματικών περιοχών, καθώς και τη διαφοροποίηση της διδασκαλίας σε τάξεις μικτής ικανότητας. Η επιμόρφωση θα διευρυνθεί και στους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Τα νέα αναλυτικά προγράμματα θα αρχίσουν να εισάγονται από το 2011-2012 σταδιακά, προσεκτικά, συστηματικά, νοικοκυρεμένα και χωρίς βιασύνη, ώστε να μην υπάρξει καμία αναταραχή στα σχολεία.

Η προσπάθεια είναι ακόμη στα σπάργανά της και ο δρόμος θα είναι μακρύς. Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι το αγκάλιασμα αυτής της προσπάθειας από όλους μας, διότι καμία αλλαγή δεν μπορεί να γίνει χωρίς την ουσιαστική συμβολή όλων μας. Όλων μας, για να δούμε τα παιδιά μας χαρούμενα σε ένα δημοκρατικό και ανθρώπινο σχολείο, για να μπορέσουμε τελικά να τα κοιτάξουμε στα μάτια όσο μπορούμε, να τα δούμε μέσα από την ψυχή τους… να έχουμε τουλάχιστον το δικαίωμα να τα κοιτάμε.

Μάριος Στυλιανού
Πρόεδρος Προοδευτικής Κίνησης Δασκάλων Λάρνακας.