Τα κριτήρια που ισχύουν σήμερα για κατάταξη των υποψηφίων στους πίνακες διοριστέων, διευρύνονται και σπάει το «κλειστό έτος». Εισάγονται οι γραπτές εξετάσεις, δημιουργούνται καινούργιοι κατάλογοι διοριστέων και το πιο σημαντικό, η ελπίδα διορισμού ξαναγεννιέται για εκατοντάδες αποφοίτους. Το νέο σύστημα τίθεται σε εφαρμογή από το 2012, ακολουθεί δεκάχρονη μεταβατική περίοδος όπου οι προσλήψεις των εκπαιδευτικών θα διενεργούνται με ποσόστωση και από τους παλιούς και από τους νέους καταλόγους. Από το 2021 και έπειτα, πίνακες διοριστέων θα καταρτίζονται κάθε δύο χρόνια.
Τα πιο πάνω προβλέπει η αναθεωρημένη πρόταση του υπουργείου Παιδείας, η οποία στάλθηκε χθες στα συγκυβερνώντα κόμματα (ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ), για εκσυγχρονισμό και βελτίωση του συστήματος διορισμού των εκπαιδευτικών. Αν και περιέχει κάποιες διαφοροποιήσεις, το σχέδιο του Υπουργείου βασίζεται στις εισηγήσεις που είχαν γίνει και στο παρελθόν για το ίδιο θέμα.
Βασική ιδέα είναι, για μια μεταβατική περίοδο δέκα χρόνων, οι διορισμοί να γίνονται από την Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας από τους υφιστάμενους πίνακες διοριστέων (οι οποίοι θα καλούνται πίνακες Α) και από τους καταλόγους που θα καταρτίζονται στη βάση νέας διαδικασίας (οι οποίοι θα καλούνται πίνακες Β). Οι διορισμοί για τα δέκα αυτά χρόνια, θα διενεργούνται με προκαθορισμένη αναλογία που θα διαφοροποιείται εξελικτικά από χρόνο σε χρόνο.
Οι πίνακες Α θα αναθεωρούνται κάθε χρόνο με βάση τις υφιστάμενες διατάξεις, δεν θα καταχωρούνται όμως νέοι αιτητές. Οι πίνακες Β θα καταρτίζονται ανά διετία με βάση την αποτίμηση των νέων κριτηρίων. Εντός της διετίας, για όσους υποψήφιους βρίσκονται ήδη στον κατάλογο, θα αναθεωρούνται κάθε χρόνο με βάση τις διατάξεις που θα ισχύσουν. Επίσης, εντός τις διετίας δεν θα καταχωρούνται νέοι αιτητές.
Όσον αφορά στα έξι κριτήρια κατάταξης στους πίνακες Β, αυτά θα είναι τα εξής:
1. Εκπαιδευτική προϋπηρεσία μέχρι 20 μονάδες. Το Υπουργείο προτίθεται να συζητήσεις με τους εμπλεκόμενους φορείς τροποποίηση της υφιστάμενης νομοθεσίας ώστε να επεκταθούν οι κατηγορίες αναγνώρισης εκπαιδευτικής προϋπηρεσίας.
2. Πρόσθετα ακαδημαϊκά προσόντα μέχρι 8 μονάδες. Πιο συγκεκριμένα, για συναφή με την ειδικότητα ή τα καθήκοντα της θέσης ή την εκπαίδευση: α) Δυο μονάδες για μεταπτυχιακό που αποκτήθηκε από σπουδές διάρκειας τουλάχιστον ενός ακαδημαϊκού έτους. β) Πέντε μονάδες για μεταπτυχιακό ισοδύναμου μάστερ. γ) Οκτώ μονάδες για διδακτορικό, και δ) τρεις μονάδες για κάθε άλλο πανεπιστημιακό τίτλο ή πτυχίο. Για μη συναφή με την ειδικότητα ή τα καθήκοντα της θέσης ή την εκπαίδευση: α) Δύο μονάδες για μεταπτυχιακό δίπλωμα. β) Τέσσερις μονάδες για μεταπτυχιακό ισοδύναμου με μάστερ. γ) Εφτά μονάδες για διδακτορικό και δ) τρεις μονάδες για κάθε άλλο πανεπιστημιακό τίτλο ή πτυχίο.
3. Τυχόν υπηρεσία στην Εθνική Φρουρά μέχρι 6 μονάδες (για κάθε έτος θητείας τρεις μονάδες). Το Υπουργείο προτείνει, δηλαδή, την αύξηση της βαρύτητας αυτού του κριτηρίου, διότι τα άτομα που υπηρετούν στην Εθνική Φρουρά τελειώνουν αργότερα τις σπουδές τους και ως εκ τούτου εγγράφονται μεταγενέστερα στους καταλόγους από τους συνομηλίκους τους. Θεωρεί ακόμα ότι το μέτρο αυτό θα αποτελέσει κίνητρο για μείωση της φυγοστρατίας.
4. Πείρα σε τομείς συναφείς με την ειδικότητα μέχρι τέσσερις μονάδες. Συγκεκριμένα το Υπουργείο εισηγείται μισή μονάδα για κάθε έτος πείρας πέραν από την προβλεπόμενη ως αναγκαία στα σχέδια υπηρεσίας, με ανώτατο συνολικό όριο τις τέσσερις μονάδες.
5. Έτος απόκτησης πτυχίου μέχρι 20 μονάδες. Δηλαδή, για κάθε έτος μετά την απόκτηση του πτυχίου μια μονάδα. Το ανώτατο συνολικό όριο μονάδων για το κριτήριο της αρχαιότητας είναι 20 μονάδες.
6. Γραπτές εξετάσεις μέχρι 30 μονάδες. Βάσει της πρότασης, η γραπτή εξέταση θα προκηρύσσεται από την ΕΕΥ ανά διετία και θα διεξάγεται από την Υπηρεσία Εξετάσεων του Υπουργείου στα πρότυπα διεξαγωγής των Παγκύπριων Εξετάσεων. Με τις μονάδες που λαμβάνουν από τις γραπτές εξετάσεις οι υποψήφιοι θα μπορούν να εγγράφονται στους καταλόγους διοριστέων για οκτώ χρόνια. Ως εκ τούτου, οι ενδιαφερόμενοι για διορισμό δε θα είναι υποχρεωμένοι να επαναλαμβάνουν τις γραπτές εξετάσεις κάθε δύο χρόνια που αυτές θα διεξάγονται. Σημειώνεται, όμως, ότι κάθε υποψήφιος θα δικαιούται, αν επιθυμεί να βελτιώσει τη βαθμολογία του, να επαναλαμβάνει τις γραπτές εξετάσεις κάθε δύο χρόνια.
Βασική ιδέα είναι, για μια μεταβατική περίοδο δέκα χρόνων, οι διορισμοί να γίνονται από την Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας από τους υφιστάμενους πίνακες διοριστέων (οι οποίοι θα καλούνται πίνακες Α) και από τους καταλόγους που θα καταρτίζονται στη βάση νέας διαδικασίας (οι οποίοι θα καλούνται πίνακες Β). Οι διορισμοί για τα δέκα αυτά χρόνια, θα διενεργούνται με προκαθορισμένη αναλογία που θα διαφοροποιείται εξελικτικά από χρόνο σε χρόνο.
Οι πίνακες Α θα αναθεωρούνται κάθε χρόνο με βάση τις υφιστάμενες διατάξεις, δεν θα καταχωρούνται όμως νέοι αιτητές. Οι πίνακες Β θα καταρτίζονται ανά διετία με βάση την αποτίμηση των νέων κριτηρίων. Εντός της διετίας, για όσους υποψήφιους βρίσκονται ήδη στον κατάλογο, θα αναθεωρούνται κάθε χρόνο με βάση τις διατάξεις που θα ισχύσουν. Επίσης, εντός τις διετίας δεν θα καταχωρούνται νέοι αιτητές.
Όσον αφορά στα έξι κριτήρια κατάταξης στους πίνακες Β, αυτά θα είναι τα εξής:
1. Εκπαιδευτική προϋπηρεσία μέχρι 20 μονάδες. Το Υπουργείο προτίθεται να συζητήσεις με τους εμπλεκόμενους φορείς τροποποίηση της υφιστάμενης νομοθεσίας ώστε να επεκταθούν οι κατηγορίες αναγνώρισης εκπαιδευτικής προϋπηρεσίας.
2. Πρόσθετα ακαδημαϊκά προσόντα μέχρι 8 μονάδες. Πιο συγκεκριμένα, για συναφή με την ειδικότητα ή τα καθήκοντα της θέσης ή την εκπαίδευση: α) Δυο μονάδες για μεταπτυχιακό που αποκτήθηκε από σπουδές διάρκειας τουλάχιστον ενός ακαδημαϊκού έτους. β) Πέντε μονάδες για μεταπτυχιακό ισοδύναμου μάστερ. γ) Οκτώ μονάδες για διδακτορικό, και δ) τρεις μονάδες για κάθε άλλο πανεπιστημιακό τίτλο ή πτυχίο. Για μη συναφή με την ειδικότητα ή τα καθήκοντα της θέσης ή την εκπαίδευση: α) Δύο μονάδες για μεταπτυχιακό δίπλωμα. β) Τέσσερις μονάδες για μεταπτυχιακό ισοδύναμου με μάστερ. γ) Εφτά μονάδες για διδακτορικό και δ) τρεις μονάδες για κάθε άλλο πανεπιστημιακό τίτλο ή πτυχίο.
3. Τυχόν υπηρεσία στην Εθνική Φρουρά μέχρι 6 μονάδες (για κάθε έτος θητείας τρεις μονάδες). Το Υπουργείο προτείνει, δηλαδή, την αύξηση της βαρύτητας αυτού του κριτηρίου, διότι τα άτομα που υπηρετούν στην Εθνική Φρουρά τελειώνουν αργότερα τις σπουδές τους και ως εκ τούτου εγγράφονται μεταγενέστερα στους καταλόγους από τους συνομηλίκους τους. Θεωρεί ακόμα ότι το μέτρο αυτό θα αποτελέσει κίνητρο για μείωση της φυγοστρατίας.
4. Πείρα σε τομείς συναφείς με την ειδικότητα μέχρι τέσσερις μονάδες. Συγκεκριμένα το Υπουργείο εισηγείται μισή μονάδα για κάθε έτος πείρας πέραν από την προβλεπόμενη ως αναγκαία στα σχέδια υπηρεσίας, με ανώτατο συνολικό όριο τις τέσσερις μονάδες.
5. Έτος απόκτησης πτυχίου μέχρι 20 μονάδες. Δηλαδή, για κάθε έτος μετά την απόκτηση του πτυχίου μια μονάδα. Το ανώτατο συνολικό όριο μονάδων για το κριτήριο της αρχαιότητας είναι 20 μονάδες.
6. Γραπτές εξετάσεις μέχρι 30 μονάδες. Βάσει της πρότασης, η γραπτή εξέταση θα προκηρύσσεται από την ΕΕΥ ανά διετία και θα διεξάγεται από την Υπηρεσία Εξετάσεων του Υπουργείου στα πρότυπα διεξαγωγής των Παγκύπριων Εξετάσεων. Με τις μονάδες που λαμβάνουν από τις γραπτές εξετάσεις οι υποψήφιοι θα μπορούν να εγγράφονται στους καταλόγους διοριστέων για οκτώ χρόνια. Ως εκ τούτου, οι ενδιαφερόμενοι για διορισμό δε θα είναι υποχρεωμένοι να επαναλαμβάνουν τις γραπτές εξετάσεις κάθε δύο χρόνια που αυτές θα διεξάγονται. Σημειώνεται, όμως, ότι κάθε υποψήφιος θα δικαιούται, αν επιθυμεί να βελτιώσει τη βαθμολογία του, να επαναλαμβάνει τις γραπτές εξετάσεις κάθε δύο χρόνια.
»γραπτες εξετασεις
Η γραπτή εξέταση θα είναι υποχρεωτική για όλους τους ενδιαφερομένους για διορισμό και θα περιλαμβάνει τις ακόλουθες θεματικές ενότητες: >>Γνωστικό αντικείμενο, ανάλογα με τον κλάδο-ειδικότητα τον οποίο θα κληθεί να διδάξει ο υποψήφιος. Η εξέταση στο γνωστικό αντικείμενο θα αφορά στο περιεχόμενο των αναλυτικών προγραμμάτων των δημόσιων σχολείων της Κυπριακής Δημοκρατίας (10 μονάδες) >>Γενική διδακτική μεθοδολογία – παιδαγωγικά θέματα (10 μονάδες) >>Ειδική διδακτική του γνωστικού αντικειμένου κατά κλάδο – ειδικότητα (10 μονάδες).
»βασικες αρχες του σχεδιου
>>Να διαμορφωθεί ένα σύγχρονο, αξιοκρατικό και δίκαιο σύστημα διορισμού των εκπαιδευτικών, το οποίο δεν θα αφήνει περιθώρια για έξωθεν παρεμβάσεις και θα στηρίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια. >>Να μη θυματοποιηθούν οι υποψήφιοι που έφτασαν κοντά στο διορισμό τους με βά ση τους υφιστάμενους καταλόγους διοριστέων. >>Το νέο σύστημα να δίνει το δικαίωμα στην ελπίδα σε όσους τελειώνουν τώρα ή τελείωσαν τα τελευταία χρόνια τις σπουδές τους να διοριστούν στη δημόσια εκπαιδευτική υπηρεσία.
Η παραδοχή για τη σημερινή κατάσταση
ΣΥΜΦΩΝΑμε το Υπουργείο, οι πίνακες διοριστέων ήταν πολύ χρήσιμοι και έλυσαν αρκετά προβλήματα κατά την περίοδο υιοθέτησής τους. Αποτέλεσαν μια διαφανή και αδιάβλητη διαδικασία που διασφάλιζαν την ίση μεταχείριση των υποψηφίων. Με την πάροδο του χρόνου όμως οι κατάλογοι διοριστέων γίνονται ολοένα και μακρύτεροι.
Το υφιστάμενο σύστημα καταρτισμού των πινάκων διοριστέων σε συνδυασμό με την υπερπροσφορά σε ανθρώπινο δυναμικό που ενδιαφέρεται για το επάγγελμα του εκπαιδευτικού, έχει οδηγήσει σε κατάσταση αποτελμάτωσης. Αυτό αφορά ιδιαίτερα τις περιπτώσεις πινάκων για τη Μέση Γενική, την Τεχνική και την Προδημοτική Εκπαίδευση, ενώ αντίστοιχο πρόβλημα άρχισε ήδη να δημιουργείται και στους πίνακες των υποψηφίων εκπαιδευτικών Δημοτικής Εκπαίδευσης.
Οι πίνακες διοριστέων περιλαμβάνουν σήμερα πολύ μεγάλο αριθμό ατόμων συγκριτικά με τις υπάρχουσες ανάγκες, με αποτέλεσμα τα άτομα αυτά είτε να στρέφονται προς άλλες επαγγελματικές κατευθύνσεις, είτε να υποαπασχολούνται αναμένοντας για πολλά χρόνια να έλθει η σειρά τους για διορισμό.
Το υφιστάμενο σύστημα καταρτισμού των πινάκων διοριστέων σε συνδυασμό με την υπερπροσφορά σε ανθρώπινο δυναμικό που ενδιαφέρεται για το επάγγελμα του εκπαιδευτικού, έχει οδηγήσει σε κατάσταση αποτελμάτωσης. Αυτό αφορά ιδιαίτερα τις περιπτώσεις πινάκων για τη Μέση Γενική, την Τεχνική και την Προδημοτική Εκπαίδευση, ενώ αντίστοιχο πρόβλημα άρχισε ήδη να δημιουργείται και στους πίνακες των υποψηφίων εκπαιδευτικών Δημοτικής Εκπαίδευσης.
Οι πίνακες διοριστέων περιλαμβάνουν σήμερα πολύ μεγάλο αριθμό ατόμων συγκριτικά με τις υπάρχουσες ανάγκες, με αποτέλεσμα τα άτομα αυτά είτε να στρέφονται προς άλλες επαγγελματικές κατευθύνσεις, είτε να υποαπασχολούνται αναμένοντας για πολλά χρόνια να έλθει η σειρά τους για διορισμό.
Φιλελεύθερος 3/2
