Του Γιώργου Λουκαΐδη*
Ο Μηχανισμός και η Τρόικα, μετά την Ιρλανδία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία μπήκε και στο δικό μας σπίτι. Αναμφισβήτητα αρνητική εξέλιξη, την οποία τουλάχιστον η κυβέρνηση και το ΑΚΕΛ θέλαμε να αποφύγουμε. Γιατί φτάσαμε ώς εδώ;
Η αντιπολίτευση, με τη συνέργεια της πλειοψηφίας των ΜΜΕ, έχουν και σε αυτό το θέμα στήσει μια βιομηχανία ψέματος, διαστρέβλωσης και βάναυσης παραποίησης της αλήθειας, με προφανείς στόχους.
Πρώτον, να φορτώσουν όλη την ευθύνη στην Κυβέρνηση και στο ΑΚΕΛ.
Δεύτερον, ως απολογητές του καπιταλισμού να απαλλάξουν από την όποια ευθύνη το σύστημα ως τέτοιο, να συγκαλύψουν τη χρεοκοπία της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας τους και κυρίως να αποσείσουν τις τεράστιες ευθύνες των διοικήσεων των τραπεζών και του τέως διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας.
Τρίτον, να δημιουργήσουν μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα τρόμου γύρω από υπαρκτά δημοσιονομικά και διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας για να φορτώσουν όλη τη «λυπητερή» των συνεπειών της καπιταλιστικής κρίσης, της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη και της κυπριακής τραπεζικής κρίσης, στους εργαζόμενους και στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.
Οι ίδιες, όμως, οι εξελίξεις και τα γεγονότα καταρρίπτουν σαν χάρτινο πύργο τους μύθους που οργανωμένα φτιάχνουν εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα.
Μύθος πρώτος: Ευθύνεται η κυβέρνηση γιατί ενταχθήκαμε στον Μηχανισμό: Ουδέν αναληθέστερον. Για την αποκατάσταση της αλήθειας αρκεί μια ανάγνωση των εκθέσεων των οίκων αξιολόγησης. Οι εκθέσεις τους αναφέρουν ως αποκλειστικό λόγο των υποβαθμίσεων, την έκθεση των κυπριακών τραπεζών στην ελληνική οικονομία. Οι «Μoodys», για παράδειγμα, στις τελευταίες δύο αξιολογήσεις τους δεν αναφέρουν λέξη για δημοσιονομικά προβλήματα.
Αντίθετα, στην έκθεση του Μαρτίου ενώ αναγνώρισαν ότι λήφθηκαν μέτρα και μάλιστα πέραν από τα αναμενόμενα, ενώ αναγνώρισαν ότι η επιβεβαίωση μεγάλων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων δημιουργεί θετικές προοπτικές για την οικονομία, εντούτοις μας υποβάθμισαν. Αναφέροντας ως μοναδικό λόγο τις τράπεζες.
Οι πρόσφατες δε αναφορές άλλων οίκων σε δημοσιονομικά προβλήματα και ανισορροπίες, σε καμιά περίπτωση δεν προβάλλονται ως οι λόγοι υποβάθμισης όπως κάποιοι επιχειρούν να παρουσιάσουν για να θολώσουν τα νερά.
Οι υποβαθμίσεις λόγω τραπεζών οδήγησαν σε αποκλεισμό από τις αγορές και αυτό με τη σειρά του οδήγησε στον Μηχανισμό.
Μύθος δεύτερος: Αν τα δημόσια οικονομικά ήταν καλύτερα θα μπορούσαμε να στηρίξουμε τις τράπεζες και να αποφεύγαμε τον Μηχανισμό. Βάναυση παραποίηση της αλήθειας και αυτός ο ισχυρισμός. Αν το μέγεθος της ζημιάς των τραπεζών ήταν περιορισμένο σε χαμηλά ποσοστά επί του ΑΕΠ τότε δεν θα είχαμε και τις υποβαθμίσεις από τις αγορές.
Η ζημιά όμως επί του ΑΕΠ, κατά την τελευταία έκθεση των «Fitch», με συντηρητική πρόβλεψη όπως οι ίδιοι λένε, θα ανέλθει στα 6 δισ. ευρώ χωρίς να υπολογίζεται το χειρότερο σενάριο για την Ελλάδα. 35% του ΑΕΠ δηλαδή.
Η πιο κοντινή περίπτωση στη δική μας, αυτή της Ιρλανδίας, επίσης καταρρίπτει το μύθο. Η Ιρλανδία, πριν την κτυπήσει η κρίση είχε δημόσιο χρέος 24,9% το 2007. Αντί ελλείμματος είχε δημοσιονομικό πλεόνασμα 1,6% μέσο όρο από το 1999 ώς το 2007. Δημοσιονομικά μεγέθη που δεν μπορούσε ίσως να ήσαν καλύτερα. Οι τράπεζες και η ανάγκη στήριξής τους, όμως, ανέτρεψαν πλήρως την εικόνα, οδηγώντας τη χώρα στον Μηχανισμό και σε δείχτες από τους χειρότερους στην Ευρώπη.
Τέλος, μια απλή σύγκριση με τα δημοσιονομικά μεγέθη άλλων ευρωπαϊκών χωρών δείχνει ότι παραμένουμε ως Κύπρος 20 μονάδες κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
Μύθος τρίτος: Απόδειξη ότι μπαίνουμε στον Μηχανισμό και για τα δημοσιονομικά μας είναι η ανάγκη δανεισμού και για την αναχρηματοδότηση του δημόσιου χρέους. Αυτό αποτελεί διαστρέβλωση της πραγματικότητας, αν και δεν είναι εντελώς ψέμα.
Είναι η μισή αλήθεια! Άλλη είναι η αιτία αποκλεισμού από τις αγορές όπως ήδη αναφέραμε. Όπως άλλη είναι και η αιτία προσφυγής στον Μηχανισμό στο συγκεκριμένο χρόνο. Που, όπως είναι γνωστό, κατέστη αναγκαία, παρά το ρωσικό δάνειο, για να στηριχθεί η Λαϊκή Τράπεζα.
Από τη στιγμή, όμως, που αναγκάζεται κάποιο κράτος να προσφύγει, έστω για τις τράπεζες, το ίδιο το κράτος καθίσταται οφειλέτης του δανείου αφού δεν δύνανται ακόμη οι τράπεζες να το πράξουν αυτόνομα. Αυτό, αυτόματα σημαίνει ότι το κράτος μπαίνει στο μικροσκόπιο του μηχανισμού όχι απλώς για το σύνολο των δανειακών του αναγκών μέχρι και το χρόνο που προβλέπεται να επανακτήσει πρόσβαση τις αγορές, αλλά ταυτόχρονα και κυρίως εξετάζεται η δυνατότητα και τα μέσα αποπληρωμής των οφειλών που θα προκύψουν.
Μύθος τέταρτος: Η αναχρηματοδότηση του δημόσιου χρέους αυξάνει το χρέος. Και στις τρεις παρεμβάσεις του σε τηλεοπτική συζήτηση με τον γράφοντα, αυτό επανέλαβε οπρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής και νομικός σύμβουλος της Λαϊκής Τράπεζας κ. Ν. Παπαδόπουλος. Συνειδητό ψέμα! Όταν χρωστάς χίλια ευρώ και δανειστείς άλλα χίλια για να αποπληρώσεις το πρώτο σου δάνειο, δεν θα χρωστάς 2.000 ευρώ. Χίλια θα συνεχίσεις να χρωστάς. Δεν ξέρω αν τέτοιες συμβουλές έδινε στη «Λαϊκή» και η Τράπεζα έφτασε ώς εδώ! Πάντως η μόνη αλήθεια, ό,τι και να λέει ο κ. Παπαδόπουλος, είναι ότι το μόνο χρέος που όχι μόνο θα αυξήσει αλλά θα εκτινάξει το δημόσιο χρέος είναι αυτό των τραπεζών. Που κατά τους «Fitch» θα φτάσει με συντηρητικές προβλέψεις το 100% περίπου του ΑΕΠ.
Μύθος πέμπτος: Είναι καλύτεροι οι όροι δανεισμού του Μηχανισμού απ’ ό,τι του ρωσικού δανείου που πήραμε και που διεκδικούμε να ξαναπάρουμε.
Το πρόβλημά τους, βέβαια, στο πλαίσιο των ιδεοληψιών τους, είναι ότι το δάνειο προέρχεται από τη Ρωσία και όχι ας πούμε από τις ΗΠΑ.
Αλλά αν είναι έτσι τα πράγματα, γιατί σωστά αγωνιούνγια να διατηρήσουν χαμηλό τον εταιρικό φόρο για τα τεράστια ρωσικά κεφάλαια που βρίσκονται στην Κύπρο;
Γιατί η Ισπανία δανείζεται με 4,7% επιτόκιο, ποσοστό ψηλότερο από το δικό μας ρωσικό δάνειο και δεν προσφεύγει στον Μηχανισμό να πάρει χαμηλότερο επιτόκιο;
Μήπως ενοχλούνται ότι πιθανό καινούριο διακρατικό δάνειο θα απογυμνώσει πλήρως τους μύθους που καλλιεργούν;
Ή μήπως ανησυχούν ότι ένα διακρατικό δάνειο, αν έλθει, θα ενισχύσει τη διαπραγματευτική μας θέση έναντι της Τρόικας;
Ή μήπως τελικά η ωραιοποίηση του Μηχανισμού, στον οποίο ήθελαν και ασκούσαν πιέσεις για να προσφύγουμε από πέρσι όταν διαμαρτύρονταν για τη λήψη του ρωσικού δανείου, στοχεύει στον εξαναγκασμό της κυβέρνησης και του ΑΚΕΛ να αποδεχτούμε, πέραν από την κοινωνικοποίηση των ζημιών των τραπεζών και την ιδιωτικοποίηση των κερδών των κερδοφόρων ημικρατικών οργανισμών;
Να συναινέσουμε στην κατάργηση της ΑΤΑ την οποία, όπως μας είπε προχθές εκπρόσωπος της ΟΕΒ, εδώ και 30 χρόνια βυσσοδομούν να την εξαφανίσουν;
Ή να αποδεχτούμε γενικότερα τη μεταφορά των βαρών των τραπεζών στους ώμους των εργαζομένων, ενώ την ίδια ώρα τα ψηλά εισοδήματα, τα κέρδη και ο πλούτος θα αφεθούν ανενόχλητοι τρίβοντας τα χέρια τους από ικανοποίηση για την έλευση του Μηχανισμού;
* Ο Γιώργος Λουκαΐδης είναι βουλευτής, εκπρόσωπος Τύπου του ΑΚΕΛ.
Πρώτον, να φορτώσουν όλη την ευθύνη στην Κυβέρνηση και στο ΑΚΕΛ.
Δεύτερον, ως απολογητές του καπιταλισμού να απαλλάξουν από την όποια ευθύνη το σύστημα ως τέτοιο, να συγκαλύψουν τη χρεοκοπία της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας τους και κυρίως να αποσείσουν τις τεράστιες ευθύνες των διοικήσεων των τραπεζών και του τέως διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας.
Τρίτον, να δημιουργήσουν μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα τρόμου γύρω από υπαρκτά δημοσιονομικά και διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας για να φορτώσουν όλη τη «λυπητερή» των συνεπειών της καπιταλιστικής κρίσης, της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη και της κυπριακής τραπεζικής κρίσης, στους εργαζόμενους και στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.
Οι ίδιες, όμως, οι εξελίξεις και τα γεγονότα καταρρίπτουν σαν χάρτινο πύργο τους μύθους που οργανωμένα φτιάχνουν εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα.
Μύθος πρώτος: Ευθύνεται η κυβέρνηση γιατί ενταχθήκαμε στον Μηχανισμό: Ουδέν αναληθέστερον. Για την αποκατάσταση της αλήθειας αρκεί μια ανάγνωση των εκθέσεων των οίκων αξιολόγησης. Οι εκθέσεις τους αναφέρουν ως αποκλειστικό λόγο των υποβαθμίσεων, την έκθεση των κυπριακών τραπεζών στην ελληνική οικονομία. Οι «Μoodys», για παράδειγμα, στις τελευταίες δύο αξιολογήσεις τους δεν αναφέρουν λέξη για δημοσιονομικά προβλήματα.
Αντίθετα, στην έκθεση του Μαρτίου ενώ αναγνώρισαν ότι λήφθηκαν μέτρα και μάλιστα πέραν από τα αναμενόμενα, ενώ αναγνώρισαν ότι η επιβεβαίωση μεγάλων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων δημιουργεί θετικές προοπτικές για την οικονομία, εντούτοις μας υποβάθμισαν. Αναφέροντας ως μοναδικό λόγο τις τράπεζες.
Οι πρόσφατες δε αναφορές άλλων οίκων σε δημοσιονομικά προβλήματα και ανισορροπίες, σε καμιά περίπτωση δεν προβάλλονται ως οι λόγοι υποβάθμισης όπως κάποιοι επιχειρούν να παρουσιάσουν για να θολώσουν τα νερά.
Οι υποβαθμίσεις λόγω τραπεζών οδήγησαν σε αποκλεισμό από τις αγορές και αυτό με τη σειρά του οδήγησε στον Μηχανισμό.
Μύθος δεύτερος: Αν τα δημόσια οικονομικά ήταν καλύτερα θα μπορούσαμε να στηρίξουμε τις τράπεζες και να αποφεύγαμε τον Μηχανισμό. Βάναυση παραποίηση της αλήθειας και αυτός ο ισχυρισμός. Αν το μέγεθος της ζημιάς των τραπεζών ήταν περιορισμένο σε χαμηλά ποσοστά επί του ΑΕΠ τότε δεν θα είχαμε και τις υποβαθμίσεις από τις αγορές.
Η ζημιά όμως επί του ΑΕΠ, κατά την τελευταία έκθεση των «Fitch», με συντηρητική πρόβλεψη όπως οι ίδιοι λένε, θα ανέλθει στα 6 δισ. ευρώ χωρίς να υπολογίζεται το χειρότερο σενάριο για την Ελλάδα. 35% του ΑΕΠ δηλαδή.
Η πιο κοντινή περίπτωση στη δική μας, αυτή της Ιρλανδίας, επίσης καταρρίπτει το μύθο. Η Ιρλανδία, πριν την κτυπήσει η κρίση είχε δημόσιο χρέος 24,9% το 2007. Αντί ελλείμματος είχε δημοσιονομικό πλεόνασμα 1,6% μέσο όρο από το 1999 ώς το 2007. Δημοσιονομικά μεγέθη που δεν μπορούσε ίσως να ήσαν καλύτερα. Οι τράπεζες και η ανάγκη στήριξής τους, όμως, ανέτρεψαν πλήρως την εικόνα, οδηγώντας τη χώρα στον Μηχανισμό και σε δείχτες από τους χειρότερους στην Ευρώπη.
Τέλος, μια απλή σύγκριση με τα δημοσιονομικά μεγέθη άλλων ευρωπαϊκών χωρών δείχνει ότι παραμένουμε ως Κύπρος 20 μονάδες κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
Μύθος τρίτος: Απόδειξη ότι μπαίνουμε στον Μηχανισμό και για τα δημοσιονομικά μας είναι η ανάγκη δανεισμού και για την αναχρηματοδότηση του δημόσιου χρέους. Αυτό αποτελεί διαστρέβλωση της πραγματικότητας, αν και δεν είναι εντελώς ψέμα.
Είναι η μισή αλήθεια! Άλλη είναι η αιτία αποκλεισμού από τις αγορές όπως ήδη αναφέραμε. Όπως άλλη είναι και η αιτία προσφυγής στον Μηχανισμό στο συγκεκριμένο χρόνο. Που, όπως είναι γνωστό, κατέστη αναγκαία, παρά το ρωσικό δάνειο, για να στηριχθεί η Λαϊκή Τράπεζα.
Από τη στιγμή, όμως, που αναγκάζεται κάποιο κράτος να προσφύγει, έστω για τις τράπεζες, το ίδιο το κράτος καθίσταται οφειλέτης του δανείου αφού δεν δύνανται ακόμη οι τράπεζες να το πράξουν αυτόνομα. Αυτό, αυτόματα σημαίνει ότι το κράτος μπαίνει στο μικροσκόπιο του μηχανισμού όχι απλώς για το σύνολο των δανειακών του αναγκών μέχρι και το χρόνο που προβλέπεται να επανακτήσει πρόσβαση τις αγορές, αλλά ταυτόχρονα και κυρίως εξετάζεται η δυνατότητα και τα μέσα αποπληρωμής των οφειλών που θα προκύψουν.
Μύθος τέταρτος: Η αναχρηματοδότηση του δημόσιου χρέους αυξάνει το χρέος. Και στις τρεις παρεμβάσεις του σε τηλεοπτική συζήτηση με τον γράφοντα, αυτό επανέλαβε οπρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής και νομικός σύμβουλος της Λαϊκής Τράπεζας κ. Ν. Παπαδόπουλος. Συνειδητό ψέμα! Όταν χρωστάς χίλια ευρώ και δανειστείς άλλα χίλια για να αποπληρώσεις το πρώτο σου δάνειο, δεν θα χρωστάς 2.000 ευρώ. Χίλια θα συνεχίσεις να χρωστάς. Δεν ξέρω αν τέτοιες συμβουλές έδινε στη «Λαϊκή» και η Τράπεζα έφτασε ώς εδώ! Πάντως η μόνη αλήθεια, ό,τι και να λέει ο κ. Παπαδόπουλος, είναι ότι το μόνο χρέος που όχι μόνο θα αυξήσει αλλά θα εκτινάξει το δημόσιο χρέος είναι αυτό των τραπεζών. Που κατά τους «Fitch» θα φτάσει με συντηρητικές προβλέψεις το 100% περίπου του ΑΕΠ.
Μύθος πέμπτος: Είναι καλύτεροι οι όροι δανεισμού του Μηχανισμού απ’ ό,τι του ρωσικού δανείου που πήραμε και που διεκδικούμε να ξαναπάρουμε.
Το πρόβλημά τους, βέβαια, στο πλαίσιο των ιδεοληψιών τους, είναι ότι το δάνειο προέρχεται από τη Ρωσία και όχι ας πούμε από τις ΗΠΑ.
Αλλά αν είναι έτσι τα πράγματα, γιατί σωστά αγωνιούνγια να διατηρήσουν χαμηλό τον εταιρικό φόρο για τα τεράστια ρωσικά κεφάλαια που βρίσκονται στην Κύπρο;
Γιατί η Ισπανία δανείζεται με 4,7% επιτόκιο, ποσοστό ψηλότερο από το δικό μας ρωσικό δάνειο και δεν προσφεύγει στον Μηχανισμό να πάρει χαμηλότερο επιτόκιο;
Μήπως ενοχλούνται ότι πιθανό καινούριο διακρατικό δάνειο θα απογυμνώσει πλήρως τους μύθους που καλλιεργούν;
Ή μήπως ανησυχούν ότι ένα διακρατικό δάνειο, αν έλθει, θα ενισχύσει τη διαπραγματευτική μας θέση έναντι της Τρόικας;
Ή μήπως τελικά η ωραιοποίηση του Μηχανισμού, στον οποίο ήθελαν και ασκούσαν πιέσεις για να προσφύγουμε από πέρσι όταν διαμαρτύρονταν για τη λήψη του ρωσικού δανείου, στοχεύει στον εξαναγκασμό της κυβέρνησης και του ΑΚΕΛ να αποδεχτούμε, πέραν από την κοινωνικοποίηση των ζημιών των τραπεζών και την ιδιωτικοποίηση των κερδών των κερδοφόρων ημικρατικών οργανισμών;
Να συναινέσουμε στην κατάργηση της ΑΤΑ την οποία, όπως μας είπε προχθές εκπρόσωπος της ΟΕΒ, εδώ και 30 χρόνια βυσσοδομούν να την εξαφανίσουν;
Ή να αποδεχτούμε γενικότερα τη μεταφορά των βαρών των τραπεζών στους ώμους των εργαζομένων, ενώ την ίδια ώρα τα ψηλά εισοδήματα, τα κέρδη και ο πλούτος θα αφεθούν ανενόχλητοι τρίβοντας τα χέρια τους από ικανοποίηση για την έλευση του Μηχανισμού;
* Ο Γιώργος Λουκαΐδης είναι βουλευτής, εκπρόσωπος Τύπου του ΑΚΕΛ.